Feyenoord

Vandaag hebben mijn jongens vakantie. Officieel om 12.00 uur, maar enkele weken geleden werd er gemaild dat ze vrijdag 20 juli de hele dag vrij zijn. Er werd geen reden gegeven. Hoeft ook niet hoor en volgens mij past het prima in zo’n laatste week van niets doen.
En het moet gezegd, op de een of andere manier zijn kinderen eraan toe. Ze worden wat hangerig en af en toe knettervervelend en lopen bijna letterlijk op hun laatste benen. Wat mijn boys betreft: Olav gaf te kennen dat ze niets anders doen dan films kijken en toen ik woensdag te vroeg op school kwam – ik vind het nog steeds erg prettig om de boys lopend te brengen en te halen – was Tomas aan het voetballen, nog voordat de bel ging. Ik trapte een balletje mee en het werd mij allemaal duidelijk dat zo’n laatste schoolweek eigenlijk niets meer met school te maken heeft.

Een voetbalteamgenoot vertelde mij dat zijn kinderen donderdag zelfs vrij kregen om de open dag van Feyenoord te bezoeken. Ik herhaal vrij om de open dag (die door de club erg knullig is gepland op een dag dat niet iedereen vakantie heeft, al ben ik er eerlijk gezegd ook wel blij om. Geen gezeur om en dus geen bezoek aan) van Feyenoord te bezoeken.

In diezelfde week trok het onderwijs weer volop de media-aandacht. Als een soort laatste stuiptrekking voor de zes (!) weken zomervakantie. Nog even klagen, puffen en steunen en dan wekenlang geen werk. Ik zeg volgens mij niets geks als ik en met mij velen, een beetje moe worden van dat gejammer. Deze week was het dubbel raak. Het aloude lerarentekort plopte weer op. Niks nieuws onder de zon, maar al lezend stuitte ik op het woord imago: ‘Het tekort aan leerkrachten is volgens de Onderwijsraad onder andere te wijten aan het imago van het vak, de loopbaanmogelijkheden, werkdruk en het salaris.’ Ik kom er zo op terug.

Dat salaris was een aanleiding voor een andere stroom aan berichten. De basisschooldirecteuren zijn boos. Ze verdienen meer vinden ze zelf, maar krijgen te weinig en soms zelfs minder dan sommige collegaleraren. ‘Basisschooldirecteuren en het ondersteunend personeel gaan er een stuk minder op vooruit dan onderwijzers. Zo krijgen leerkrachten er 8,5 procent bij en daarnaast een bonus.’ De bazen van basisscholen maar 2,5 procent. Tsja.
Een poosje geleden publiceerde andermaal De Volkskrant dit artikel: 'Leraar nodig? Dat kost dan 10 duizend euro'. Het ging over recruiters die op een bepaalde, niet altijd gewaardeerde manier te werk gaan om onderwijzend personeel elders onder te brengen. Kwestie van veel vraag en weinig aanbod.

Driemaal dus docentenleed in de media en waarin het woord imago een stevige rol speelt. Wat is dat eigenlijk imago? Het begrip imago duidt in marketing, psychologie en communicatie op de beeldvorming die een persoon of organisatie oproept. Vooral als dat als totaalbeeld een brede weerslag krijgt bij het publiek, bij een doelgroep of bij relaties. Een passende definitie.

Volgens mij zit daar een belangrijk deel van de oplossing voor het tekort aan onderwijzend personeel. Werk eens aan een positief imago. Hoe denkt de gemiddelde leraar of lerares, dat de publieke opinie hier tegenaan kijkt? Weten de meester en juf wel dat ook andere mensen hard werken, overuren maken en niet altijd krijgen wat ze verdienen? En hoeveel wordt er door niet-onderwijzend personeel geklaagd over het geringe aantal vakantiedagen?
Ik hoor dat eigenlijk nooit en ik moet ook zeggen dat twee hele goede vrienden van mij die in het onderwijs werkzaam zijn, ook niet vaak brommen, behalve dat ze druk zijn en nog veel moeten doen. Maar ze hebben het ook over mooie uitjes en werkweken, lange vakanties met even niks en geweldige interacties met hun leerlingen. 

Het lerarenkorps kenmerkt zich de laatste jaren als een beroepsgroep die steen en been klaagt over te karige beloningen, te veel administratieve rompslomp en lange werkdagen, waarbij er zelfs 's avonds gewerkt moet worden. Niet meer doen. Buig dat eens om, benoem het mooie, uitdagende en verleidelijke van het vak en weet dat niemand inmiddels meer zit te wachten op de zoveelste treurklaagzang.

Ten tweede: waar klink het gezamenlijke geluid om leraren te werven? Zijn er landelijke mediacampagnes? Is het een onderwerp in talkshows? Waar lees ik eenduidige en duidelijke informatie over hoe ik als zij-instromer en belangstellende het lerarenvak in kan gaan? Het is er waarschijnlijk wel, maar geheel versnipperd en daardoor totaal niet aanlokkelijk.

Iedere school zoekt personeel, de vacaturealerts komen meerdere malen per dag in mijn mailbox en de advertentiepagina's staan er vol mee. Maar ook iedere school doet maar wat, vaart een zelfbedachte koers en hanteert veelal eigen spelregels om personeel te werven. Waar is het overkoepelende verhaal, de contouren van de aantrekkelijkheid van het vak en de service richting de belangstellende? Met mij zullen er veel geïnteresseerden zijn, die denken van 'ik wil wel, maar hoe dan precies?'

De komende zomervakantie lijkt mij een ideaal moment om daar als beroepsgroep eens heel goed over na te denken. Tijd genoeg toch?