Meermaals-145

08-05-2024

Waarom het vak Mediakunde verplicht moet worden

Als vader van twee (puberende) zonen maak ik het vijf dagen in de week mee. Het wel en wee van school. Het uitstorten van de frequente bagger over slechte docenten, waardeloze roosters en nutteloze lessen, neem ik op de koop toe, maar ik voel en denk ook met ze mee.

Fucking disgrace

Wie heeft op vrijdag het negende uur (!) dus tot 16.00 uur nou wiskunde, waarom die karrevracht aan tussenuren en toe zijn aan je vierde docent Engels in één schooljaar is inderdaad a fucking disgrace. Maar waar ik vooral wat van vind, is dat ze een essentieel vak helemaal niet krijgen.

Laat ik het mediakunde noemen.

Ho maar wacht eens even. Het vak mediakunde bestaat toch wel? Ik slingerde Google aan en stuitte op Het Hooghuis Titus Brandsmalyceum. Dat klinkt als een school uit het Gooi, maar het is een VO-school uit Oss. Daar geven ze mediakunde. Dat houdt in en ik citeer de schoolgids:
‘’Tijdens de lessen mediakunde in klas 1 gaan leerlingen leren werken met de verschillende programma’s die aangeboden worden via het Office 365 pakket dat via school geïnstalleerd wordt. Tijdens de vaklessen maken leerlingen gebruik van de digitale lesmethodes en kunnen ze op deze manier gedifferentieerd (op maat) leren werken.’

Euh oké, meer IT-achtig dus en met die laatste zin kun je alle kanten op. Maar niet de richting die ik bedoel en verder kom ik ook niet in mijn zoektocht. Mijn insteek is, hoe werken media en publiciteit als je er zelf mee te maken hebt. En vroeg of laat hebben we dat allemaal.

Geen 500 euro

Onlangs publiceerde ik een artikel over de nieuwe supportersclub van PEC Zwolle. Aan de hand van een persoonlijk interview met de voorzitter. En nee ik kreeg er geen 500 euro voor (zie mijn MEERMAALS 143). Wel neem ik je even mee in het proces.

Hoe komt zo’n interview tot stand en wat komt of kan er achterweg komen? Je maakt een afspraak, je bepaalt de insteek, je bereidt je goed voor en soms wil de geïnterviewde van tevoren de vragen weten. Daar moet je als interviewer niet te moeilijk over doen, maar je moet ook niet alle vragen letterlijk aanreiken. Dan wordt het vraaggesprek voorgekauwde prak zonder enige vorm van sjeu. Het interview vindt plaats en dan kan het zo zijn dat gevraagd wordt om het voor publicatie te lezen. Is dat verplicht?

Dat kan twee kanten opwerken – het antwoord is trouwens nee – want zelf bied ik het ook weleens aan. Soms bij een best wel ingewikkeld onderwerp, waarbij ik ook baat heb bij dat het correct gepubliceerd wordt. De bottleneck is dan vaak wat mag je verbeteren en wat niet. Inderdaad, die dekselse feitelijke onjuistheden. Maar wat zijn dat?

Drie valkuilen

Nou een verkeerde naam (daarover straks meer), een onjuist citaat of iets anders dat niet klopt. Daarover moet je niet moeilijk doen. Hup verbeteren, aanpassen en corrigeren. Alleen zijn er drie valkuilen.

Niet lezen of willen begrijpen wat feitelijke onjuistheden zijn, de kaart trekken van ‘maar wat ik mooier vind is deze tekst of woorden’ en daarna zelf gaan (her)schrijven wat helemaal niet in de lijn past van het interview en als derde dat geïnterviewden gaan schuiven met alinea’s, waardoor de taalbruggetjes, de beoogde volgorde en vooral de samenhang in het artikel weg zijn.

 Ik probeer het te ondervangen met het verschil te duiden tussen feitelijke onjuistheden en tekstsuggesties. ‘Tekstsuggesties zijn welkom, maar het is aan mij om te beoordelen of de tekst er beter van wordt.’
Laat ik het zo zeggen, het werkt vaak wel en soms ook niet. Net als mijn slotvraag bij elk interview: ‘Ben ik nog iets vergeten, hebben we iets niet besproken wat je wel graag terug wilt zien in het interview of heb je nog iets op je lijstje staan?' (Ik mag ervanuit gaan dat de andere kant zich toch ook heeft voorbereid?)

Rectificatie

Maar wat was er nou met die naam? Oh ja, in het eerder genoemde artikel stond een naam die ik aangereikt kreeg, die er achteraf niet in thuis hoorde. Degene belde mij en eiste een rectificatie, dat het artikel offline ging (dat kan helemaal niet) en dat hij nooit toestemming had gegeven (ik had hem dus niet geïnterviewd voor de goede orde).
Een naam online aanpassen is zo gedaan en dat is ook gebeurd, maar de papieren krant uit de brievenbussen halen, zijn naam doorkrassen en de krant opnieuw bezorgen, dat ging helaas niet.

Ik snap dat niet iedereen dit proces tot in de finesse beheerst. Maar ik verbaas mij nog meer over hoe weinig en – nu houd ik het heel algemeen – men weet over hoe media werken. Artikelen zelf herschrijven of aan de haal gaan met het schuiven van alinea’s, hele lappen citaten eruit halen die gezegd zijn, of als er een zin instaat die feitelijk klopt, maar niet bevalt, een rectificatie eisen. Zo werkt het niet en nooit.

Waar kan ik solliciteren?

Ieder zijn vak, laat dat duidelijk zijn. Maar media, communicatie en journalistiek; we hebben er allemaal de mond vol van en we hebben er allemaal verstand van en allemaal een mening over. Prima, maar laten we het dan ook in goede banen leiden. Te beginnen op school. Waar kan ik solliciteren?