Strand

Blog 215 – 15 mei 2020

Hoe komt een freelance-journalist eigenlijk aan zijn geld?

Als je zeker in deze tijd elke maand een vast inkomen krijgt, is dat natuurlijk wel lekker. Ik krijg weleens de vraag hoe ik aan mijn inkomsten kom, want ik heb nooit ‘vast geld’ en ben enkel en alleen afhankelijk van opdrachtgevers. Gelukkig heb ik nog wel een behoorlijke buffer. Nou je gelukkig? Het is ook een kwestie van een gezonde ondernemersgeest.

Ik snap werkelijk niet dat er ondernemers zijn die blind van enthousiasme een bedrijf starten en tegelijkertijd geen oog hebben voor de financiën. Mensen die bedenken dat ze het grote geld snel binnen gaan harken en niet verder doordenken dan het moment van nu. En je hebt nog een slag vrijbuiters die totaal niet met geld om kan gaan, terwijl er echt elke maand behoorlijk wat binnenkomt. Laatst had ik het er nog met iemand over.

Het ging om twee ondernemende stelletjes, met toch wel landelijke bekendheid en toevallig ook allebei met twee kleine kinderen. ‘Deze coronatijd was de hel op aarde, niet te harden en vol te houden.’ Alle zonnige vooruitzichten waren al achter een grauwe deken van grijze wolken verdwenen. Hoe moest het nu allemaal?’ De ene treurtweet na de andere. Geen inkomsten, terwijl alle kosten wel gemaakt moesten worden. Alle kneiters van klussen waren afgelast en hoewel het nog zomer moet worden, voelde je ‘m al aankomen: hoe komen ze de winter door?

En nee, het ging niet om René en Natascha Froger met belachelijke coronauitspraak, die natuurlijk weer niet zo bedoeld was en die de journalisten andermaal verkeerd hadden opgeschreven.

Hoe kom ik aan mijn inkomsten? Ik wil het naar aanleiding van een recent nieuwsbericht van AI-Monitor, wel even wat vertellen. Op dat bericht kom ik straks terug. Begin dit kalenderjaar zijn we bij DPG Media, waarvoor ik als freelancejournalist werk, in dit geval voor de Stentor, van 13,1 cent naar 14.5 cent per woord gegaan. Dit maakte het Belgische bedrijf onlangs bekend. (Ik ben er blij mee, maar minder met mezelf. Toen ik dat las, bleek ik al die jaren geen 13,1 maar 13,0 cent per woord te hebben gedeclareerd. Wat een stommiteit en niemand die er iets van zei natuurlijk. Op 100 woorden is dat toch al 10 cent. Een gemiddeld artikel is 500 woorden, dus een halve euro. Keer meerdere artikelen, maal vele maanden en dat is nog eens in jaren doorgerekend. Ik wil er niet aan denken...)

DPG liet weten dat de verhoging niets te maken had met de uitkomst van de rechtszaak van Britt van Uem en Ruud Rogier tegen DPG Media. Daarin bepaalde de rechter in november vorig jaar dat hun tarief voor respectievelijk tekst en foto’s vijftig procent omhoog moest. Of het waar is dat het helemaal niet meegespeeld heeft… Ik zou mij geld daar niet op durven te zetten.

Een andere grote, vaste opdrachtgever van mij is de NDC Media Groep: de Noordelijke Dagblad Combinatie, oftewel het Dagblad van het Noorden, Leeuwarder Courant, een arsenaal aan wat kleinere regionale nieuws- en huis-aan-huisbladen en heel veel online media.
Ik schrijf al lichtjaren voor de Meppeler (waar ik ook ooit begon toen dat onderdeel nog Boom Pers heette) en Steenwijker Courant. Daar ben ik al heel lang sportcorrespondent voor, maar heb ook een tijdje voor de Wolder Courant gewerkt, waarvoor ik onder meer verslag deed van een lezing van Hugo Borst in de bibliotheek in De Wijk. Verder nam ik de wat grotere algemene verhalen ook wel eens voor mijn rekening. Bijvoorbeeld de samenwerking tussen FC Groningen en de 43 Gemechaniseerde Brigade uit Havelte.

Jarenlang hanteerde ik een minimumtarief, op basis van mondelingen afspraken, die eigenlijk niet meer van deze tijd waren en zijn. Maar ja, het is crisis. Dus ik steek mijn vinger nog maar niet op, maar eigenlijk moet ik gewoon toe naar een contract.

Wel kreeg ik donderdag een telefoontje van de NDC. Het ene grote project dat inmiddels al omgeven was met mitsen en maren, ging definitief niet door. Het had te maken met een evenementenuitgave voor drie steden, waarvoor ik de kopij moest verzamelen, ondernemers achter de broek moest zitten, de eindredactie moest doen en drukproeven moest beoordelen en in samenspraak goedkeuren. Het zou mij enkele duizenden euro’s opleveren en ik zag mij met dat geld al samen met mijn jongens op het strand liggen van Tenerife. De vakantie is al geboekt en aanbetaald, maar kent inmiddels net zoveel mitsen en maren.

Het zijn maar twee voorbeelden – ik heb echt wel wat meer opdrachtgevers gelukkig – die duidelijk maken dat het zeker nu niet overhoudt als freelancer. Het werk van Britt van Uem, een soort journalistieke Aletta Jacobs, voor een betere beloning van de freelancejournalisten lijkt voor niets geweest te zijn. Van Uem kwam ruim twee jaar letterlijk in het nieuws toen ze in het VARA programma ‘Wat verdien jij?’ haar salaris bekendmaakte op nationale televisie. “Toen ik aan de beurt was en vertelde dat ik gemiddeld 57,80 euro verdiende met vijf uur werk, reageerde de zaal geschokt”, zei ze toen. Tegenwoordig horen we niets meer van haar verdienste(n).

Het einde lijkt nog niet in zicht. Het artikel waar ik op duidde is van AI-Monitor, een Amerikaans medium dat zich richt op nieuws uit het Midden-Oosten. Dat nieuwsmedium past de wijze waarop het freelancers voor artikelen betaalt aan. Journalisten worden sinds april van dit jaar betaald op basis van de hoeveelheid verkeer die hun verhalen trekt. De vergoeding van freelancers wordt bepaald op basis van het aantal lezers van eerder geleverd werk. Hoe het precies werkt, is hier te lezen.

Een rekensom leert dat de meeste freelancers erop achteruitgaan. In deze crisistijd geldt dat ook voor mij. Hoe het verder moet en gaat? Ik heb geen idee, behalve mijn stinkende best doen, nog meer netwerken en steeds beter worden in mijn vak. Wat dat laatste betreft, denk ik aan het citaat van wijlen Simon Carmiggelt: “Het leuke van het ambacht schrijven is, dat je het nòòit leert.”

NB. Bij DPG Media had dit blog mij 145 euro opgeleverd, bij de NDC had ik er 125 euro voor gevraagd.