Telefoon

Blog 332 – 2 juli 2021

Met een goede woordvoerder kun je lezen en schrijven

Om eerlijk te zijn, was het mij een beetje ontgaan, maar Klaas Wilting heeft onlangs zijn tweede boek uitgegeven over zijn politieverleden in Amsterdam. De spannende titel is ‘Gevaar loert overal’ en heeft te maken met heikele situaties waarin politiemensen verzeild kunnen raken.

Het is Klaas’ (ik mag Klaas zeggen gok ik) tweede boek. In 2019 kwam ‘De roerige jaren van een politiewoordvoerder’ uit. Dat boek prijkt mij in de boekenkast en verdween al snel van de aankoopplank na een ‘gelezen’ positie. Het eerste boek schreef Klaas voor zijn vrouw en kinderen, zodat zij konden lezen hoe het leven van een politiewoordvoerder was. "Ik schrijf vrij gemakkelijk, maar mijn vrouw deed hier en daar nog wat taalcorrecties", zei hij in een interview voor RTV Drenthe. In die provincie liggen zijn roots.

Ook anderen boden aan te helpen met schrijven, maar dat zag Wilting niet zitten. "Ik heb altijd gezegd dat als er een boek komt, ik dat zelf wilde schrijven. Het wordt volgens mij nooit zo mooi als je het door iemand anders laat doen."
“En het tweede boek is voor mijn oud-collega's, die nog dagelijks werken aan leefbaarheid en veiligheid", zo vulde hij onlangs aan.

Als ik aan een woordvoerder in optima forma denk, dan schiet mij meteen de naam Klaas Wilting te binnen. Hij diende vanaf 1964 de politie en werd bijkans bekender dan toenmalig hoofdcommissaris Eric Nordholt. Klaas van de politie Amsterdam, van de aapjes bij Waku Waku en van Sterrenslag, Te Land Ter Zee en in De Lucht en andere televisieoptredens, wat bij de politie overigens bepaald niet altijd gepruimd werd. Je kunt veel zeggen en inderdaad schrijven over Klaas, maar dat hij iets had met publiciteit was wel duidelijk.

Zelf heb ik zeker drie keer te maken gehad met Klaas. We hebben het over de periode 2002-2007. Hij woont namelijk in Almere en ik werkte bij Politie Flevoland. Want Klaas mag dan inmiddels 78 jaar zijn, maar hij is nog op en top politieminded, begaan en betrokken. Wilting was namelijk werkzaam bij Omroep Flevoland en presenteerde het televisieprogramma De Twaalfde Provincie. Een verlengde VVV-commercial over Flevoland, waarin hij bekende Nederlanders naar de provincie haalde en rondreed van bezienswaardigheid naar bezienswaardigheid en andersom.

Negen van de tien keer werd ook een bezoekje gebracht aan de politie en zo’n dag moest dan begeleid worden door iemand van de afdeling voorlichting. Ik heb het drie keer gedaan, een keer toen Marian Mudder (die rode uit Baantjer) er was, maar vooral de uitzending met oud-voetbaltrainer Co Adriaanse bleef mij bij. Het was beginjaren 2000 en Cootje was ontslagen bij het Ajax van Wilting en toen trainer van AZ. Een uiterst aardige, voorkomende en correcte man. Goed bespraakt, nieuwsgierig ook, maar ook iemand die veel keek en luisterde.

Vraag mij niet waarom, maar er was geregeld dat Wilting en Adriaanse als een soort Bonnie en Clyde aangehouden zouden worden in een dure BMW en door een autoprocedure tot overgave werden gedwongen. Dat betekende in dit geval dat de twee op de knieën moesten met de handen omhoog en geboeid werden. Zaten de armen inmiddels achter de rug, dan kregen ze een licht duwtje en werden ze met het hoofd voorzichtig op de grond gelegd. Vergelijk het hier (rond 1.30 minuut, te grappig om niet te kijken) maar een beetje mee…

Politieagenten houden wel van een geintje, dus Adriaanse ging keurig naar de grond, maar agenten lieten Wilting vlak boven het asfalt vallen, waardoor hij plat met zijn snuit op de grond viel. Dat leverde Klaas een ietwat gehavend gezicht op.

Nu we het toch over een gezicht hebben, dat van Jan Peter Balkende blijft mij ook bij. Letterlijk, net als die uitzending van de Twaalfde Provincie. Sterker nog, ik legde zijn grimas vast op een foto, die pontificaal op de site van Klaas prijkt. Net als een promo van die uitzending. Balkenende was de Balkenende zoals wij kennen.
Geen VOC-mentaliteit, maar wat stijfjes en vaker nèt niet dan wel. De toen nog ‘gewone’ CDA’er moest een beetje stoer weigeren om bevelen van agenten op te volgen, vooral flink tegenstribbelen en dan vervolgens een echte arrestatie ondergaan. Precies op het moment dat de handboeien stevig omgingen, had Balkende zichtbaar pijn en klikte ik op de fotoknop.

En dan de soort van moraal van dit verhaal. Wat moet een goede woordvoerder wel kunnen? Want dat was Klaas wel. Naast bekend zijn (dat was Klaas zeker), niet jokkebrokken, goed kunnen lullen en schrijven en gewoon zijn telefoon opnemen of de mail een beetje op tijd beantwoorden. Maar er is meer. Een handvol tips.

-Een goede woordvoerder ontwikkelt een volwassen relatie met de pers. Dat doet mij altijd denken aan mijn mediatraining die ik bij de politie kreeg van Ad Everaars. Hij zei dat het niet alleen om jouw optreden gaat, maar dat de media zelf ook een goed journalistiek product wil maken. Het werkt beide kanten op. Investeer dan ook in de contacten, toon interesse en geef eens wat weg.

-Blijf altijd geloofwaardig, je bent woordvoerder in goede tijden, maar ook in slechte tijden. Dat is wel een interessante. Op een bepaald moment, een bepaalde boodschap naar buiten brengen. Geen vluchtgedrag, geen gelieg, maar vertel wat je er over te vertellen kan. Media moeten ook begrijpen dat het soms zo werkt.
Ik had er zelf als journalist wel begrip voor. Soms zijn dingen gewoon nog niet uit te leggen. Als je dat proces toelicht, wordt dat vaak wel gesnapt. Niet als je draaikontgedrag vertoont, alleen maar roept geen commentaar en de media niet serieus neemt.

-Begrijp hoe het werkt in het medialandschap. Ik ben een groot voorstander van persjongens en -meisjes die het voorlichtersvak ingaan. Dat je beide kanten kent en kunt, zeg maar. Vroeger werd je bijkans als besmet verklaard, bij zo’n overstap, maar dat is niet meer zo. Thijs Slegers ging van VI naar PSV. Ik weet zeker dat hij meer begrip heeft gekregen voor het organisatiebelang van in dit geval PSV en zichzelf in het verleden misschien wel een zeur vond.

-Ken je eigen organisatie als de beste. Weet waarvoor je bij wie terecht kan. Dat scheelt tijd. En sorteer daar ook op voor. Door de mensen te mobiliseren, paraat te hebben en ze te brieven. Maar het is ook een schone taak van woordvoerders om te weten wie de chef nieuwsdiensten zijn, te netwerken met journalisten en de mediatransfers een beetje in de gaten te houden. Onbekend maakt onbemind!

-Tenslotte timing. Snap hoe het werkt als de wereld in brand staat. Denk mee met de journalist, regel wat en kom niet aan met dat er echt pas volgende week een reactie gegeven kan worden. Kwaliteit moet daarbij altijd voorop staan. Zowel van de zijde van de woordvoerder en dus organisatie, maar ook van de media.

Weten waar je als woordvoerder of voorlichter goed aan doet? Neem dan gerust contact met mij op: www.mediabureaumeer.nl/contact.