Trein

Blog 323 - 1 juni 2021

De papieren versie van de krant of magazine blijft altijd bestaan

Op 1 april (!) 2017 berichtte RTL Nieuws: “De papieren krant sterft in 2035.” Een ingeving op basis van de alsmaar dalende oplagecijfers. Afgelopen week werd de keuze papier versus digitaal, voor mij weer nieuw leven ingeblazen. Ik kreeg een verzoek om een online-artikel te maken voor de nieuwsbrief van de BAV.

De BAV is in dit geval de Belangenorganisatie Amateurvoetbal Verenigingen. Het is voortgekomen uit de LBA en de BZV. Zeg maar de zaterdag- en zondagclubs. Tot 2006 was ik PR-man, bedrijfsjournalist en getuige dit artikeltje in het Nederlands Dagblad, zelfs woordvoerder van de BZV. Wat hield het in?

Ik maakte de bestuursvergaderingen mee, die standaard in Zeist werden gehouden bij de KNVB. Dat was altijd op een maandagavond, inclusief een diner en het kon dan zo maar gebeuren dat oud-trainer (toch?) Dick Advocaat een tafel voor jou zijn soep opslurpte, je op de wc stond met Danny Blind, die een trainerscursus volgde of na het vergaderen je auto naast die van Henk Kesler, de toenmalige KNVB-voorzitter, bleek te staan.

Ik hield mij voornamelijk bezig met het maken van de uitgave Zaterdagvoetbal. Een landelijk magazine dat vier keer per jaar verscheen. Ik haalde mijn kopij overal vandaan. We hebben het over de beginjaren van deze eeuw, dus niet elke voetbalclub had een website en van social media hadden bijna alle verenigingen nog nooit gehoord.
Ik deed zelfs een oproep om clubbladen op te sturen en zo kon het zijn dat na een dag arbeid elders, ik thuiskwam en de trotse exemplaren van De CJV’ers, vv Hollandscheveld en Sportclub Stadskanaal op mijn deurmat vond.

Terug naar de nieuwsbrief van de BAV. De eindredacteur wist mij te vertellen dat corona had uitgewezen dat het papieren magazine zijn langste tijd had gehad. En niet eens vanwege de kosten, maar louter vanwege de respons. Online werd er veel meer gereageerd op oproepen, prijsvragen en stellingen. Ik snapte het en toch weer niet. Wel moest ik de realiteit onder ogen zien en dat was dat ‘mijn’ magazine was verdwenen.

Afgelopen week verscheen ook het magazine Onder de Peperbus. Het officiële magazine van de Supportersclub PEC Zwolle. Eindelijk weer eens op papier en daar ben ik als hoofdredacteur maar wat blij mee. “Hoe fijn is dat? Na vijf uitgaven in 2019/2020 en 2020/2021, waarvan drie digitaal en twee gedrukt (september en december 2019), heb je deze ODP gewoon ouderwets in de hand. Een magazine moet je nu eenmaal vasthouden, wegleggen en er nog een keer weer bij pakken”, schreef ik in mijn voorwoord.

En als derde, las ik afgelopen weekend in de Volkskrant ‘De week van de hoofdredacteur.’ De rubriek van Pieter Klok met als titel Revolutie. Het ging over de krant op papier en digitaal. De Volkskrant viert feest. Het is 100 jaar geleden dat de krant voor het eerst verscheen en 25 jaar geleden dat de website de lucht inging. Klok komt met een inkopper. Zijn belangrijkste les is dat internet en de papieren krant elkaar versterken.
“Het ritueel van krantenlezen zal blijven bestaan, denk ik. Juist nu de wereld zoveel drukker is geworden en het aantal potentiële afleidingen exponentieel is gestegen, groeit het verlangen naar de rustige, afgesloten omgeving van de papieren krant.”

De papieren krant. Weten we het nog? Wie in 2007 ’s ochtends met de trein reisde had ruim keus: maar liefst vier kranten lagen er opgestapeld in bakken, of werden uitgedeeld door vrolijke jongens en meisjes in kleurrijke hesjes. Helemaal gratis en voor niks. Sp!ts, Metro, De Pers en DAG.

Een jaar later kwam de voorzichtige klad er al in bij de gratis kranten, die op hun hoogtepunt een gezamenlijke oplage van 1,8 miljoen hadden. Als eerste ging de stekker uit DAG. Ook De Pers bleek niet langer levensvatbaar. Nadat Metro in 2012 werd ingelijfd door TMG was de markt ineens een stuk overzichtelijker. In 2014 verdween ook Sp!ts en zag je alleen nog maar de Metro in de trein.

Terug naar mijn opening van dit blog en let wel, die berichtgeving is ruim vier jaar oud. De eerste Nederlandse papieren krant verdwijnt in 2024 en in 2035 zelfs helemaal uit Nederland. Dat zou als eerste gelden voor de papieren NRC en Telegraaf. Trouw en Volkskrant lijken zich beter te handhaven dan de anderen, werd toen beweerd.

Dat laatste moet Klok goed doen, maar de hoofdredacteur heeft wel een punt. Als ik de drie genoemde voorbeelden, langs de meetlat leg, dan valt mij het volgende op:

Ik ben een momentenlezer. Ik merk het simpelweg als ik De Volkskrant op zaterdag in handen heb. Hier moet ik tijd voor maken en dat doe ik ook. Ooit las ik vier, vijf weekendkranten. De 3k’s: krant, koffie en keukentafel. Het momentum, daar gaat het om. Het ritueel, de tijd en de onthaasting. Afgelopen weekend, deed ik dat op zondagmorgen. Aparthotel Delden, buiten in de zon. De inhoud vind ik bijkans minder belangrijk, want lang niet alles lees ik.

De Onder de Peperbus op papier. Ook dat moet zo blijven. Dan kijk ik heel erg naar het lezerspubliek, dat vier keer per jaar door een supportersbril wat meer wil lezen over het eigen cluppie. Oud, vertrouwd en gehecht aan een blad op papier. Nu is die generatie sowieso niet van de interactie en het reageren als er een uitgave verschijnt, maar in het kortstondige online ODP tijdperk, bleef het wel heel stil aan de overkant, zeg maar.

En dat laatste, maar dan omgekeerd, was de trigger voor de BAV om het magazine aan de kant te schuiven. De respons was in alles hoger. Nu kon gemeten worden hoe vaak artikelen waren gelezen, wie er reageerde en zo werd de afstand tussen vereniging en leden verkleind.

Als we het hebben over papieren kranten en magazines, denk ik dat ze nooit verdwijnen ten koste van alleen maar online. De pure inhoud is niet alleen maar leidend of onderscheidend. Daarvoor is het aanbod veel te ruim. Het gaat om je oorsprong, je doelgroep en de betekenis van je uitgave. Er is in deze tijd al zoveel nepnieuws. Hoe je het ook bekijkt, informatie op papier heeft meer waarde. Een achtergrondmagazine doe je niet digitaal, bij een krant kan dat wel. Daarnaast hebben wij ook gemerkt wat onthaasten met ons doet in de afgelopen coronajaren. De papierenversie blijft bestaan. Simpelweg omdat we die behoefte hebben en houden. Ook na 2024 en zelfs na 2035.