Vuurwerk

Blog 276 – 11 december 2020

Online lesgeven is dus wel leuk

‘Meerdere bekende Nederlanders zetten zich vandaag, vrijdag 11 december in voor Paarse Vrijdag. Op die dag geven onder anderen Louis van Gaal, Frank Lammers en Barbara Barend op basisscholen een online gastles. Op Paarse Vrijdag wordt door middel van een paars kledingstuk solidariteit getoond met de LGBT of LHBT-gemeenschap, waartoe mensen met verschillende seksuele oriëntaties behoren.’

Dit las ik gisteren op ad.nl. Hartstikke mooi en goed natuurlijk. Alle lof voor dit initiatief. Zelf had ik het onderwerp recent ook tekstueel bij de kop. Ik ben de laatste tijd veel aan de slag voor het Nationaal Ouderenfonds. Zo schrijf ik met regelmaat artikelen over OldStars sport en ben ik samen met anderen drukdoende met de afronding van een grote publicatie.
Dat betekent verhalen maken, redigeren, schrijven, schrappen, drukproeven beoordelen en uiteindelijk accorderen. Ik word daar heel blij van. Niets is mooiers dan het redactionele traject van hoofd naar hand. Oftewel iets samen bedenken, het daarna met zijn allen uitvoeren en weer later de beschikking hebben over iets tastbaars. In de vorm van een blad of een boekwerk.

In één van die artikelen komt ook Conny voor. Ze groeide op als Coen, maar werd geboren in het verkeerde lichaam. “Tegenwoordig kun je op veel plekken hulp zoeken als je transgender bent. Om dit beeld te bevorderen, vind ik het belangrijk om mijn verhaal te doen.” Voetballen doet ze nog net zo graag als toen ze als Coen door het leven ging. Vooral de gezelligheid vindt Conny leuk. “Ik denk dat het woord dollen nooit was ontstaan als er geen voetbal was geweest.”

Het bruggetje voetbal, Louis van Gaal en communicatie is snel gemaakt. Louis van Gaal is uiteraard een dankbaar onderwerp voor de media en voor mij als invaldocent communicatie op het CIBAP in Zwolle. Gisteren gaf ik weer een hele dag les. Drie blokken van 2,5 uur, te beginnen om kwart voor tien en officieel eindigend om kwart voor zes. Allemaal vanachter een scherm aan de eigen keukentafel.

Korte blokken tekst en uitleg, veel zelf doen, veren in de reet, enthousiasmeren, helpen en veel afwisselen. Een individuele opdracht, een filmpje, een groepsklus, pauze, wat theorie, een grap en grol, een herhaling van zetten en het ‘houd vol van Mark Rutte’, maar dan anders.

Het is dus allemaal online, er is niks klassikaals aan. Maar ik klaag niet, het is nu eenmaal een voldongen feit. Ik geef les aan tweede- en derdejaars en ook nog een blok op de maandagochtend. Ook aan die klassen. Acht klassen in totaal. Het is dankbaar werk. Mag ik dat zo zeggen? Ja dat mag ik zo zeggen. De studenten hebben hier ook niet om gevraagd…

Gisteren ging het bij Fase 3 om stem, mimiek en lichaamstaal. Er waren twee oefeningen. Eentje was een door mij aangereikte tekst die voorgelezen moest worden. Een opname maken, gevolgd door een eigen stemanalyse. Geef jezelf een cijfer op basis van scherpte, warmte, volume, tempo en pauzes en licht dat toe. Met andere woorden, de analyse moest gedeeld worden.

Ik had er dit filmpje over. Over zes persconferenties van Louis van Gaal. De bedoeling was om op te schrijven wat viel je op als het ging om zijn stem, zijn intonatie en zijn manier van praten. Kijk naar persconferentie nummer één en drie. Bereikt hij op deze manier zijn doel?

En laten we wel wezen. Van Gaal als lesobject. Het is vermaak, het is vertier, het is vuurwerk. Het is alles. Sier en knal tegelijk. Illegaal, legaal, Van Gaal. Of zoals een studente zo mooi zijn: “Zijn uitspraken zijn wel het enige leuke aan voetbal.”

Van Gaal die mensen letterlijk terechtwijst, hard en langzaam gaat praten als hij echt boos is. Van Gaal die pauzes inlast om zijn wijze woorden te laten indalen om over de inhoud nog maar te zwijgen. Van Gaal die het zweet doet uitbreken bij toenmalig KNVB-directeur Henk Kesler, die als een angsthaas in de koplampen van een overstekende raceauto kijkt en persvoorlichter Rob de Leede, die het maar met een schamper lachje afdoet.

Een andere opdracht was om te kijken naar mimiek. In dit geval was ons koningspaar voer voor een persiflage op Dumpert en een online discussie op de donderdag. Het bijna tranendal van koningin Maxima als excuustruus voor een reis naar Griekenland in coronatijd. Haar mimiek, alsof er ik weet niet wat gebeurd was. Alles wordt in ons koninklijk huis georkestreerd, gewikt en gewogen. Elk woord, kledingstuk en setting. Dus dit is een bewussie, maar getuige de vele uiteenlopende reacties, vraag ik mij oprecht af of die strategie wel gewerkt heeft. 

Met mimiek geef je één van de zes emoties aan. Vreugde, verdriet, angst, woede, verbazing en afschuw. De strekking van dit verhaal; wees je bewust van je mimiek en dus emotie. Straal je door je mimiek niet de verkeerde emotie uit? Er is een mooi… filmpje over. Van Disney. Allesbehalve kinderachtig. Over emoties en mimiek. Treffend uitgebeeld.

Daarover gesproken. Er is natuurlijk een iemand die stem en mimiek perfect kan combineren. André van Duin is één, maar ik heb het in dit geval over Jochem Myjer. Kijk maar even naar dit… filmpje. Nu verwacht ik niet dat ‘mijn’ studenten volleerde Jochems worden, maar hoe kun je mimiek gericht inzetten om uiteindelijk je boodschap over te brengen, in dit geval typetjes uit te beelden? Daar ging het om.
 
Maar er was meer dan alleen maar filmpjes kijken. De bedoeling, zeker van onlineles geven is samenwerken op afstand. Deze keer het maken van een fotostrip. Bedenk een verhaal dat in vier plaatjes past, maak foto’s, komische tekstballonnetjes en beeld uit: overdrijf je mimiek, laat een basisemotie zien en stuur je fotostrip in. In de groepschat, zodat iedereen alle inzendingen ziet. Ik heb het zeker niet allemaal zelf bedacht hoor, maar dit is toch gewoon leuk les hebben?

Toen ik klaar was, dacht ik alleen maar van wat is communicatie toch een mooi vak. Klassikaal onderwijs is wat je wilt en in mijn geval zeker, want ik heb nog geen student letterlijk gezien. Na gisteren had ik toch het echt, het andere, goede gevoel. Communicatie-onderwijs is geweldig. Zelfs online.