Batterij

Blog 153 - 8 oktober 2019

Een goede ontslagvideo is hard werken

Toen bekend werd dat Pauline Krikke opstapte als burgemeester van Den Haag, dacht ik niet meteen van ‘daar ga ik een lange blog over schrijven.’ Ook niet een kort blogje, want daar ben ik niet van. Ik mag mezelf namelijk rekenen tot de blauwe schrijvers en die schrijven lang, zo las ik.

Ik citeer: ‘Voor dit type is het belangrijk dat een tekst goed gestructureerd is en uitgebreide bewijsvoering bevat. Dit type wil graag dat iets klopt én houdt van inhoudelijke argumenten. Deze types lezen alles van begin tot eind en worden blij van feiten en cijfers en de veelgestelde vragen-sectie. Ze zijn ook dol op getallen en grafieken (denk aan een reviewsysteem waarbij klanten één tot en met vijf sterren aan een product of dienst kunnen geven). ‘Blauwen’ houden van lange teksten met veel feiten. Voor dit type schrijf je die lange (verkoop)teksten waarvan anderen gaan zuchten.’

Terug naar Krikke (6161 volgers op Insta). Op het moment dat ik de Instagramvideo zag waarin zij de Haagse bevolking toesprak om haar opstappen te melden, dacht ik wel aan een blog. Ik wilde het hebben over communicatie. Oftewel wie zegt wat, wanneer op welke manier. De basisregel van communicatie. Het enige dat duidelijk was, was dat Krikke de boodschapper was van haar eigenhandige vertrek. Over wat ze zei, wanneer ze het vertelde (timing in communicatie is zo essentieel) en vooral hoe. Ja daar had ik wel wat over te melden. En nog steeds wel, al heb ik het idee dat het ganse communicatieland mij voor was.

De reputatiedeskundige zei er wat over, de instagrammer des vaderslands ging los, de senior communicatieadviseur, de social media adviseur, de online adviseur en al die andere adviseurs deden hun zegje. Ik gok dat een herstelcoach, een schaamtecoach en vergiscoach er ook nog wel wat van hebben gevonden. Geen idee of ze bestaan, maar het zou mij niet verbazen. Eerlijk is eerlijk, ik heb die coachberoepen al schrijvende bedacht en daarna gecheckt. De herstelcoach bestaat, de schaamtecoach dus ook… De vergiscoach niet, maar er is goed nieuws: www.vergiscoaching.com is nog beschikbaar.

Ik wilde er dus ook wat over schrijven en dan niet om Krikkes optreden alleen maar te bekritiseren, maar ook om aan te geven hoe het wel kan. De vraag van Trouw, die terecht is, laat ik even buiten deze discussie. Al is het enorm knullig als de gemeenteraad – toch het hoogste orgaan in de gemeentelijke politiek – officieel van niets wist.

Wat ik mij allereerst afvraag is of Instagram het juiste middel was. Als ik dit lees, denk ik dat ze nog zendtijd overhad. En dan de boodschap. Ze stopt als burgemeester. Ja dat was duidelijk, al komt dat pas aan het einde van het filmpje in beeld. Begin altijd met het nieuws.
Wat te denken van de woordkeuze, bedoeld voor de doorsnee Hagenees.  ‘Ik kan dan ook niet anders dan de voortgang van het denken en doen in Den Haag niet in de weg te zitten.’ En haar opmerking dat ze zelf onder vuur lag, is ook een beetje onhandig als je kijkt naar het onderwerp vreugdevuren Scheveningen.

Maar wat het meest slechte was, was het wazige beeld en haar houding. Ze keek ruim drie minuten omhoog. Alsof de camera ergens hoog hing. Daardoor kijk je als kijker als het ware op haar neer, wat Krikke in een nederige, slappe en onderdanige rol duwt. Al is het altijd nog beter dan andersom. Dan ziet de boodschapper op je toe of kijkt op je neer. Ik begrijp niet waarom daar niet goed over nagedacht is. Dat had haar persoonlijke algemene adviseur toch echt beter moeten doen.

De klassieke 80-20 regel gaat in deze ook op. Van een verhaal dat verteld wordt – in dit geval is een filmpje van bijna 3,5 minuut ook nog eens veel te lang – is 80 procent non-verbale communicatie dat ons bijblijft en 20 procent verbaal. Ga maar na. Stel jezelf over een poosje maar de vraag wat jij nog weet te herinneren van Krikkes val op Insta. Grote kans dat je antwoordt het wazige beeld en haar blik in de camera.  

Ik blijf mij erover verbazen. Niet alleen dat de batterij aan woordvoerders, voorlichters, perscoördinatoren dat niet in de gaten had, maar ook Krikke zelf niet. Je wilt toch de regisseur zijn van één van je belangrijkste boodschap in je carrière? Of las zij vlak voor haar ontslag en filmpje het boek Nachttrein naar Lissabon waarin Pascal Mercier zo mooi schreef: ‘De werkelijke regisseur van ons leven is het toeval’. Nee toch? Zo’n filmpje moet toch aan alle kanten kloppen? Dit is toch geen juiste crisiscommunicatie? We hebben het hier wel over de burgemeester van de derde stad van Nederland met ruim een half miljoen inwoners.

Het filmpje is verschenen en waant voor eeuwig rond op internet. Ik kan alleen maar zeggen van mocht u besluiten om ontslag te nemen, doe het niet zo en ook niet zo trouwens (wel origineel). Laat een professioneel er echt goed naar kijken, zorg dat je altijd de regie houdt en gebruik je boerenverstand. Over dat laatste gesproken. Burgemeester Harald Bouman van de Noordoostpolder stapte maandag op. Hij gebruikte daarvoor ook een video. Dat deed hij wel goed. Niks op aan te merken. Is hij niet iemand voor Den Haag?