Meermaals-89

12-04-2023

Hoe vlieg je uit de bocht tijdens een persconferentie?

De treintragedie van Voorschoten dendert na een week nog wel even door. Ik heb het gevolgd, gelezen en gezien. Niet zozeer de details van het afgrijselijke incident, zoals de oorzaak en de gevolgen, maar wel de communicatie en voorlichting. Hoe hebben de autoriteiten het gedaan tijdens de persconferentie, maar daarover straks meer.

Persconferenties. Tja, zo vaak zien en horen we dat massamedium niet meer, behalve in coronatijd. Ze zijn in principe nieuwswaardig, massamediaal en het gaat over iets dat ons allemaal bezighoudt: volksgezondheid. En dan nu de huiskamervraag: hoeveel coronapersconferenties zijn er geweest? Enig idee? 48.

Schedel

Zelf heb ik er meerdere meegemaakt als journalist. Eentje is mij echt bijgebleven. Ergens in 2001 was er een persconferentie in verband met het meisje van Nulde. Een voor Nederland zeer bijzondere zaak, omdat er voor het eerst aan de hand van de schedel een reconstructie van een hoofd was gemaakt.
Ik werkte toen nog voor diverse nieuwsbladen op de Noordwest-Veluwe en was daar aanwezig. Het maakte veel indruk op mij en wat het belangrijkste was: het leverde nieuws op.

Even een zijstapje, toevalligerwijs gebeurde dat ook op de Noordwest-Veluwe. Een actie van wijlen Wien van den Brink, de voorzitter van de Nederlandse Vakbond Varkenshouders. Hij belegde een keer een persconferentie in een Van der Valk hotel ergens op de Veluwe. Van den Brink praatte nooit met meel in de mond, dus de media waren massaal aanwezig.

Telefoontjes

De varkensvoornaam pakte de microfoon en zei: “We zijn in gesprek met de minister en we schorten alle acties op! Dank u!” Zo’n vijftig verslaggevers bleven in verbazing achter: "Maar wat is het nieuws?", vroeg RTL-verslaggever Jaap van Deurzen. "Dat was het nieuws”, zei Van den Brink. "Dat scheelt me een hele hoop telefoontjes!"

Terug naar de treintragedie. John Voppen is de grote baas van ProRail. Hij was erbij tijdens de persconferentie. Er viel mij meteen wat op en ik neem aan dat iedereen snapt wat ik bedoel. En dat nog zonder zijn mond opengetrokken te hebben. Die kleding. Een trui (klik even op de link hierboven en scroll).
Alsof hij naar de ouderavond gaat, de auto door de wasstraat rijdt of zijn schoonmoeder bezoekt. Zo vertegenwoordig je je organisatie niet, zeker niet als het om leven of om dood gaat.

Mispeer

Volkers is geen kleine jongen en loopt al 18 jaar rond bij ProRail en is nu bijna drie jaar de opperbaas als opvolger van Pier Eringa. Kortom, hij had het handboek persconferenties hoofdstuk wat moet ik doen als president-directeur kunnen kennen. Het is hem, maar zeker ook de afdeling communicatie en zijn woordvoerder aan te rekenen. Een kapitale mispeer. Ik neem aan dat er intern nog stevig over doorgesproken is.

Wat ik hiermee wil zeggen? Een persconferentie is een belangrijk contactmoment. Je wikt, je weegt en je kiest je woorden juist en je kiest de juiste woorden. Omdat je wilt meeleven, wilt informeren en ook een handelingsperspectief moet bieden. Je boodschap is van belang en die moet beklijven. Het laatste dat je wilt is afleiding.

Man, man, man

De huis-tuin-en-keuken outfit van de hoogte baas van ProRail veroorzaakt iets dat je niet wil. Niemand weet meer wat hij zei en weet je het nog wel, dan komt het niet aan of over. Kleren maken de man luidt het spreekwoord. Voor John Voppen en voor ProRail geldt in dit geval ‘man, man, man.’