Pannenkoek

Blog 151 - 1 oktober 2019

Zelfsturing in de sport is een succesverhaal. Toch?

Dinsdag 1 oktober verschijnt op SportKnow XL een groot artikel van mij over het wel en wee van Coniche Topvolleybal Zwolle. In dit geval niet het wel maar wel het wee, want sinds 29 jaar is het in Zwolle gedaan met het topvolleybal bij de heren. De competitie begint volgend weekend en dat betekent geen volleybalpotjes meer op de Zwolse zaterdag.

Toen ik al een poosje in Zwolle woonde, had ik weleens gehoord van Kuipers Zwolle, Cees Lubbers The Hammers en uiteraard van Landstede Volleybal, maar echt heel erg geïnteresseerd was ik niet. Dat kwam eigenlijk pas toen ik een jaartje gedetacheerd werd bij Landstede. Niet om te volleyballen of te basketballen, maar op de afdeling communicatie. Het was een één-drietje tussen PEC Zwolle Vrouwen, Landstede en GGD IJsselland, waar ik toen werkte. Ik moest namelijk als teammanager van de Zwolse Vrouwen vaak op donderdagmiddag al vertrekken voor de avondwedstrijd.

Voorbeeldje: ADO Den Haag uit. Vertrek Zwolle 14.00 uur. Aankomst eetgelegenheid (Van der Valk Hotel, AC Restaurant of Pannenkoekhuis) 16.15 uur. Van 16.30 uur tot 17.30 uur eten, 17.45 uur vertrek naar stadion. Aankomst stadion om 18.15 uur, aanvang wedstrijd 19.30 uur. Vertrek 22.15 uur. Aankomst Zwolle 00.15 uur.
Om daar nu steeds vrij voor te nemen… Dus werd bedacht dat ik iedere donderdagmiddag Landstede communicatiemedewerker was. Als ik eerder moest gaan, dan ging ik. Wat de GGD hieraan had, is mij nog steeds niet duidelijk, behalve in een goed blaadje komen bij Landstede. Daar was mijn aanwezigheid ook niet geheel helder, want de nieuwe chef marketing en communicatie drukte mij aan het eind van het seizoen een bos fraaie bloemen in de hand om mij te bedanken. Hij biechtte toen ook wat op: “Ik dacht dat je een door ons ingehuurde ICT-er was, omdat je steeds achter je computer zat”, fluisterde hij in mijn oor.

Op die afdeling kwam ik ook in aanraking met de medewerkers die over de communicatie van het volleybal en basketbal gingen. Ik kreeg prompt een seizoenkaart en bezocht regelmatig wedstrijden. Het was de tijd van glitter en glorie. Met als hoogtepunt de landskampioenwedstrijd van Landstede Volleybal in 2015, toen de Zwolse volleyballers voor de derde keer op rij kampioen werden. Wat een feest. Landstede Sportcentrum was voller dan vol en ik stond ergens op de korte zijde, oud-burgemeester Henk Jan Meijer leunde even verderop wat stijfjes tegen de muur.
Nadat Landstede stopte met sponsoring van de volleybaltak, nam Coniche het over. Zelf verbaasde ik mij over de weinige ruchtbaarheid die aan de vernieuwing en verandering werd gegeven. Het was een hele zoektocht naar het bestaan van Coniche Topvolleybal Zwolle. Daardoor ontstond bij mij iets dat ik daar wat aan wilde doen. En zo kwam ik in gesprek met Jelle Hilarius, werd ik media-adviseur en de rest is geschiedenis. Zie ook een eerder blog dat ik er over schreef.

Coniche Topvolleybal Zwolle is ook geschiedenis. Er was geen goed team meer, geen bestuurskracht en geen geld. En dan houdt het op. Maar de vraag die mij maar bezig bleef houden was of dat nu alleen de oorzaken waren voor de teloorgang. Had het ook niet te maken met het falen van de zelfsturing in de sport?
Ik herinner mij nog de vermelding op de eigen website: ‘Coniche Topvolleybal Zwolle, het eerste zelfsturend sportteam ter wereld.’ Ik deed er wat lacherig over, omdat ik het niet geloofde. Zou er geen werkelijk geen enkel ander vergelijkbaar sportteam op deze aardbol bestaan? Kom op zeg. In Amerika niet? Het land waar sport o zo belangrijk is, waar alles kan of in Japan waar sportdiscipline een begrip is? En wat hield dat dan in? Zelfsturing.

Eigenlijk, zo gaven Jelle Hilarius, Thijs van Noorden en Gerard van Vliet aan, is zelfsturing niets anders dan gedeeld leiderschap. En dat betekent nogal wat. Er is geen één leider, geen coach die overal boven staat en beslissingen neemt. Nee, alles komt uit en van het team. Zoals het zogenaamde expertpanel, dat nadat het team beslist over de opstelling, uiteindelijk de keuze maakt. Dat ging regelmatig met vallen en opstaan, zoals dat hoort in het volleyballen.
“Soms wisten we vlak voor aanvang van de wedstrijd nog niet eens hoe we gingen spelen”, hoorde ik HIlarius en Van Noorden zeggen tijdens het interview. ‘De gezamenlijke kennis van twaalf coaches leidt tot meer resultaat, dan één coach boven de groep.' Dat was het gedachtegoed, zo moest het zijn of beter gezegd zo moest het uiteindelijk worden.

Aan publiciteit geen gebrek. Zo volgde NRC het team eens een hele week. Er verschenen diverse blogs over zelfsturing in de sport en ik begeleidde het team daar wat in. Ik redigeerde af en toe een persbericht, schreef een communicatienotitie en gaf advies over de social mediakanalen, de organisatie rondom de thuiswedstrijden toen er entree werd gevraagd (“Oh, je kunt hier niet pinnen, maar ik heb geen contant geld bij mij, mag ik doorlopen?”) en deed af en toe wat allerhande communicatiedingetjes. In ruil voor sponsoring. Mediabureau MEER op de onderkant van de rug van het shirt. Een seizoen lang, want daarna was het gebeurd.

De strekking van mijn verhaal voor Sportknow XL is dat de drie geïnterviewden het niet wijten aan het falen van zelfsturing. Daar heeft het volgens hen niet aan gelegen. Ze spreken zelfs van een succesverhaal. Wel lag het aan de gebrekkige kwaliteit op het veld. Niet eredivisiewaardig, domweg niet goed genoeg en daardoor maar één seizoenzege. Nota bene op de eerste speeldag. De beste volleyballers kwamen niet voor een droom en een filosofie naar Zwolle, maar voor de punten en de poen.

Meer weten? Je kunt Jelle Hilarius altijd inhoudelijk bevragen, of mij over mijn werkzaamheden bij Coniche, maar je kunt natuurlijk ook mijn artikel lezen op SportknowXL.nl.